بخش اول : منابع تولید

احداث مزرعه شتر مرغ برای هر کسی پر ماجراست . برای راه اندازی مزرعه شتر مرغ به زمین , نیروی کار, آب مجوز ونقدینگی نیاز دارید. قبل از آغاز چنین پروژه ای برخی از جنبه های مورد نیاز را مورد بررسی قرار می دهیم.

زمین:

باید بررسی کنید که چگونه از زمینی که در اختیار دارید استفاده کنید . بسته به اینکه چه گزینه هایی در شروع کار در نظر گرفته اید باید تصمیم بگیرید که چه مقدار زمین برای جفت گیری نگهداری جوجه پرورش پرنده تا سن کشتار وتجهیزات جوجه کشی اختصاص دهید. ممکن است فضا های دیگری را برای ساختمان های اداری , فروشگاه یا محل استراحت کارگران در نظر بگیرید.

گروه بندی معمول شتر مرغ ها به صورت دسته های سه تای یعنی یک نر و دو ماده است اما شما ممکن است نگهداری جفتی(یک نر ویک ماده)یا دسته های چهار تایی(یک نر وسه ماده)یا نگهداری دسته جمعی را در نظر بگیرید ما نگداری جفتی یا سه تایی را توصیه می کنیم چون کنترل عملکرد فردی هر پرنده امکان پذیر است. فضای مورد نیاز برای پرورش دسته سه تایی 30متر در 50متر ودر مجموع 1500متر مربع است .

جوجه ها طی چهار هفته اول زندگی به فضای کمی نیاز دارند فضای 2 متر در 10متر برای 20 جوجه کافی است لیکنجوجه ها سرعت رشد چشمگیری دارند باسرعت رشد جوجه ها نیاز به فضای پرورشی به سرعت افزایش می یابد.بسته به شرایط آب وهوایی جوجه ها هنگام شب به سالن احتیاج دارند. در صورت وجود منبع گرمایی همه جوجه ها باید به این منبع گرمایی دسترسی داشته باشند. بر اساس احتیاجات بدنشان جوجه ها باید دور از حرارت بنشینند. وقتی جوجه ها مستقیما از هچر به زیر سایه بان در طول روز منتقل می شوند در دو هفته اول به یک لامپ حرارتی در طول شب احتیاج دارند. سایه ابن حتی به شکل سایه درخت عامل مهمی برای شتر مرغ ها درهر سنی است. در مواقعی که در نظر دارید تجهیزات جوجه کشی را خودتان داشته باشید باید ابعاد اتاق مورد نیاز را در نظر داشته باشید که بستگی به انکوباتور و هچر خریداری شده دارد. یه یک اتاق برای انکوباتور یک اتاق برای هچر, محلی برای تمیز کردن تخم ها و محلی اختیاری برای ذخیره تخم ها قبل از قرار دادن در انکوباتور نیاز دارید

کارگر:

پرندگان بالغ باید دو بار در روز تغذیه شوند یکبار در اوایل روز ویکبار در وسط روز یا پایان عصر . جوجه ها باید حداقل پنج بار در روز سرکشی شوند, وقتی تخم ها هفته ای یکبار گذاشته شوند جوجه کشی به طور روزانه وهجبنگ باید روزی دوبار بررسی شوند. همه این کارها به نیروی کار انسانی نیاز دارد. عمل دیگری که نیاز شدیدی به نیروی ار دارد تمیز کردن لانه جوجه ها است تا جوجه ها از خوردن مدفوع باز داشته شوند چیدن تخم ها در انکوباتور ونظافت هچر به زمان زیادی نیاز دارد پس از اعمال مربوطه به کارگران مزرعه, قسمت اعظم کار, پرورش ونظارت است. پیشگیری بهتر از درمان است وبر طرف کردن نواقص پیش از بروز مشکل موجب صرفه جویی در وقت وهزینه می شود. نظارت مداوم موثر است اما بهترین حالت این است که مولد ها غیر از زمان خوراک دادن وجمع آوری تخم شتر مرغ به حال خود رها شوند. انجام امور با یک شخص امکان پذیر است ولی استفاده از دو یا چند نفر آسان تر بوده واسترس کمتری به همراه دارد باید در نظر داشته باشید که آیا وقت کافی دارید؟ از پرداخت هزینه کارگر یا کارگران مزرعه بر می آیید؟

آب:

پرندگان در طول شبانه روز به آب نیاز دارند. این موضوع را باید در طراحی لانه ها در نظر داشته باشید که احتمالا تامین آب, هزینه ای را به شما تحمیل خواهد کرد. در آب وهوای سرد ممکن است به نصب آب گرم کن احتاج داشته باشید تا دمای آب را برای همه ی پرنده ها در 20 درجه سانتی گراد ثابت نگه دارد وصرفا یخ نزدن آب کافی نیست. شتر مرغ ها علاوه به نوشیدن آب در حین غذا خوردن دارند که این عمل موجب کثیف شدن آب می شود وبنابراین باید به طور منظم آب تمیز در اختیار شان قرار گیرد. پرنده ها نیاز مداوم به آب دارند وهمین بر مصرف غذای خشک تاثیر می گذارد . آب بسیار سرد یا گرم مصرف آب را تحت تاثیر قرار داده واغلب موجب کاهش مصرف غذا می شود.

مجوز:

برای اینکه بدانید اخذ چه نوع مجوز هایی برای احداث مزرعه شتر مرغ لازم است باید با مراکز مرتبط از جمله معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی, سازمان دام پزشکی ویا معاونت های امور دام بخش طیور غیر مرسوم وسازمان های مرتبط با پرورش شتر مرغ منطقه مشورت کنید. در برخی کشور ها نظیر آلمان باید دوره ای را در زمینه پرورش شتر مرغ گذراند.خوشبختانه کشور های دیگر تا این حد سختگیر نیستند و پرورش شتر مرغ را همچون دیگر فعاللت های مزرعه ای تلقی می کنند. نکات زیر را باید روشن کنید:

*مجوز برای مالکیت پرندگان

*مجوز برای حمل ونقل پرندگان

*احداث چاه تلفات برای دفن پرنده های مرده

*بازرسی های دام پزشکی

*معیار های امنیت زیستی

*حوضچه ورودی وسایل نقلیه تا وسایل نقلیه هنگام ورود به مزرعه از داخل مواد ضد عفونی عبور کنند.

مسایل اقتصادی وسرمایه گذاری :

برای راه انداری نیاز به سرمایه دارید. همچنین احتمالا ایده هایی در زمینه اینکه چه مقدار توانایی مالی برای این کار دارید, خواهید داشت. توصیه این است که دایره فعالیت را نصف کنید واز کسی وام نگیرید.تنها وقتی فروش محصولاتتان را آغاز می کنید درک روشنی خواهید داشت که فعالیتتان سود آور بوده یا خیر. اغلب اوقات مزرعه داران جدید بدون برنامه مقدار زیادی پول برای فراهم کردن شیک ترین تجهیزات صرف می کنند. مزرعه هایی شبیه به هتل کوچک وکاملا غیر قابل کاربرد مشاهده شده اند که وقتی به مراحل مهمی می رسند که عملا باید محصولاتشان را بازاریابی کنند بودجه شان به پایان رسیده است چون تولید به اندازه مورد انتظار نبوده است . توصیه این است که کار را ساده آغاز کنید. از قفس هایی که دارید, ساختمان هایی که قبلا احداث شده اند استفاده کنید . آنچه ضروری است سرمایه گذاری در تهیه انکوباتور مناسب می باشد. یک انکوباتور خوب نتایج خوبی به همراه خواهد داشت که انکوباتور بد ندارد.

بخش دوم : روش های پرورش:

گزینه های مختلفی برای پرورش شتر مرغ وجود دارد.

1- چرخه کامل:

این حالت شکل معمول است . شما مولد هایی دارید که تخم می گذارند, انکوباسیون وجوجه کشی را انجام می دهید. بهترین قسمت این روش این است که خودتان مسئول هر بخشی هستید. اگر اشتباهی رخ دهد نمی توانید به جز خودتان کس دیگری را سر زنش کنید.ممکن است محل جغرافیایی شما طوری باشد که هیچ گونه تجهیزات انکوباسیونی در اطراف وجود نداشته باشد وشما مجبور باشید که این کار را خودتان انجام دهیداز طرف دیگر اگر مزرعه تان بزرگ است, ممکن است به افراد دیگری برای پرورش همه جوجه هایتان نیاز داشته باشید , زمین شما ممکن است محدود باشد یا ممکن است برای کاهش ریسک این کار را انجام دهید . بار مالی این نوع سرمایه گذاری وقتی همه مراحل را خودتان انجام دهید در بیشترین مقدار است. به طور کلی با پیشرفت صنعت شتر مرغ , کارها تخصصی تر شده وهر مزرعه دار تمایل دارد بر روی کاری که بهتر وارد است متمرکز شود.

2- پرورش مولد ها:

برخی از مزرعه داران , مولد پرورش داده وتخم های آن ها را می فروشند واین منبع در آمد آن هاست.

3- تجهیزات جوجه کشی:

ممکن است بخواهید فقط تجهیزات جوجه کشی را داشته باشید. مزرعه دارانی هستند که برای جوجه کشی تخم هایشان به شما پول پرداخت می کنند ممکن است تخم شتر مرغ را خریداری کرده وبه صورت جوجه یکروزه به فروش برسانندیک سیستم جوجه کشی خوب بسیار گران بوده وبنا براین به سرمایه گذاری فنگفتی نیاز دارد. قبل از تصمیم گیری برای راه اندازی تجهیزات جوجه کشی لازم است تقاضای موجود در منطقه یا تامین تخو ها را مورد ارزیابی قرار دهید. معمولا مزرعه داران برای قرار دادن تخم شتر مرغ ها در ماشینتان مبلغی را پرداخت کرده وبرای هر جوجه ای که تحویل می دهید نیز مبلغ بیشتری می پردازند. ثبت مشخصات تخم ها برای اینکه مالکان تخم ها جوجه های خود را تحویل بگیرند اهمیت فوق العاده دارد.

4- پروار بندی جوجه ها:

کم هزینه ترین گزینه است. شما جوجه ها را در سن خاصی خریده وتا زمان کشتار پرورش می دهید. این گزینه بویژه برای تازه کارها جالب است , مخصوصا اگر قرار داد خرید مجدد پرنده های کشتاری وجود داشته باشد, اما در این مواقع هوشیار باشید. در گذشته بسیاری ازاین برنامه های بیع متقابل به علت ناتوانی شخص پیشنهاد کنندهچنین قرار دادهایی برای فروشمحصول به قیمت مطلوب با شکست مواجه شده است . به عبارت دیگر به توافقات بیع متقابل عمل نشده ودر برخی موارد پرنده ها روی دست مزرعه دار مانده و خود باید به بازاریابی آن بپردازد.

5- گروه های منطقه ای :

برخی طرفدار گروه های منطقه ای هستند چون مزرعه داران توسط یکدیگر حمایت می شوند. کار گروهی از هر لحاظ مفید است. مزرعه داران همگی دارای مولد بوده وهمه تخم شتر مرغشان را به یک فرد تحویل می دهند , هر مزرعه دار به طور چرخشی هر هفته تعدادی از جوجه ها را تحویل می گیرد. این بدین معنی است که مزرعه داراول همه جوجه های هفته اول را تحویل می گیرد, ومزرعه دار دوم همه جوجه ها را در هفته دوم و ... , سیستم کاملا تعاونی است به طوری که هیچ جوجه ای به حال خود رها نمی شود ومدیریت 20 جوجه به آسانی 5 جوجه است. مطلب دیگر اینکه همه کشاورزان از خوراک مشابهی استفاده می کنند که به تولید محصول یکنواخت کمک می کند. خرید عمده با قیمت کمتری برای این مزرعه داران یکی دیگر از محاسن این روش می باشد.

بخش سوم : تغذیه :

هزینه غذا60?تا 70?کل هزینه پرورش شتر مرغ را تشکیل می دهد بنا ربراین درک آن در ابتدای آغاز به کار پرورش شتر مرغ بسیار مهم است .متاسفانه پرورش دهنگان قدیمی و جدید حداقل آگاهی از این موضوع را دارند. نخست بعد اقتصادی را در نظر می گیریم هزینه غذا به خودی خودمهم نیست بلکه تفاوت موجود در در آمد پرنده های پروار شده وهزینه تولید آن ها اهمیت دارد. علاوه برمحاسبه هزینه تخم, جوجه, پرنده آماده کشتارکه همه فاکتورهای مهمی هستند , محاسبه افزایش درآمد حاصله از تولید بالاتر نیز اهمیت دارد. بیابراین بسیاری از مردم بدون بررسی قابلیت در تولید گزینه های مختلف واستنتاج از اینکه تغذیه بهتر موجب کاهش ضرر ناشی از عدم باروری, مشکلات جوجه درآوری وتلفات جوجه ها می شود , به دام((کاهش))هزینه های غذا گرفتار می شود.

یک جیره خوب باید دارای موارد زیر باشد:

*علوفه نظیر یونجه برای تامین فیبر با کیفیت

*غلات نظیر ذرت برای تامیت انرژی

*منبع پروتئینی نظیر سویای بدون پوسته

*مواد معدنی پر مصرف وکم مصرف

*ویتامین ها

*سایر افزودنی ها نظیر اسید آمینه و مخمر

تحقیقات گستردهای توسط blue mountain در زمینه اجرای یک جیره خوب انجام شده است. به عنوان مثال برای الیاف یونجه که داری سطوح مختلف پروتئین است, توصیه می شود که یونجه حداقل 18?ترکیب جیره آماده را تشکیل دهد.یونجه مرغوب تر ویژگی های مطلوب تری نظیر قابلیت هضم بهتر, ویتامین ومواد معدنی بیشتر دارد . در مورد ذرت باید بسیار تلاش کنید تا از ذرت های 8? پروتئین استفاده کنیدو نه از ذرت 6? که دارای کیفیت پایینی است. سویا معمولا بین 44تا 47? پروتئین دارد که سویا با پوسته حاوی 44? پروتئین است. همچنین ما به سویا به عنوان منبع پروتئین نگاه کرده و 47? را توصیه می کنیم. ویتامین ها ومواد معدنی ,غذای جیره هستند. در این جا علاوه بر مقدار, شکل تحویل آن در ترکیب با یکدیگر نیز مهم است. تا شتر مرغ ها بتوانند داکثر استفاده را از آنها ببرند. کلسیمی که به یک خاص وجود دارد ممکن است برای شتر مرغ ها غیر قابل هضم بوده واز این رو تعادل آن با فسفر به هم خورده ومشکلات جدیدی ایجاد نماید. در سایه توجه به تغذیه به همراه مدیریت خوب , مدیریت صحیح مزرعه واصلاح نژاد است که پرنده های آماده کشتار بر خلاف معمول تو لید25ـ30کیلوگرم دراسترالیا ودر آفریقای جنوبی بیش از 45 کیلوگرم گوشت تولید می کنند.

بخش چهارم بازاریابی:

ایجاد مزرعه شتر مرغ آسان است. سود آور ساختن سرمایه گذاری به ارزیابی چگونگی بازار یابی فرآورده های حاصله از شتر مرغ نیاز دارد

پرنده های زنده:

برخی ممکن است به قصد فروش پرنده زنده به پرورش اقدام کنند. اگر چه این امر به برگشت سرمایه در کوتاه مدت کمک کرده و بسته به کشور محل پرورش میتواند در آمد بالای را به همراه داشته باشد , اما باید اتفاقاتی را که در صورت اشباع شدن بازار پرنده زنده ونبود تقاضای بیشتر برای پرنده زنده رخ می دهد, مد نظر نظر داشته باشید باید بررسی کنید که چه کسی وبه چه قیمتی خریدار پرنده ها است. این مرحله تجاری شدن است .

تجهیزات کشتار:

زمانی که هیچ خریداری برای پرنده های آماده کشتار وجود ندارد, ممکن است لازم باشد کشتار وبازار یابی محصول را خودتان انجام دهید . لازم است که از نزدیک ترین کشتارگاه وهزینه کشتار اطلاع داشته واگر واحدتان به حد کافی بزرگ باشد چنین تجهیزاتی را خود راه اندازی کنید. در آفریقای جنوبی, اغلب کشاورزان صاحب چنین تجهیزاتی بوده وبر مبنای سهمیه بندی فعالیت می کنند. هر کس با خرید سهمیه, حق کشتار پرنده را خواهد داشت لازم است بدانید که آیا کشتارگاه مورد تایید اتحادیه اروپا است یا خیر؟. در این حال بازار پر رونق اروپا , جایی که بالاترین تقاضا برای گوشت شترمرغ را دارد, به رویتان گشوده خواهد شد. کار دسته جمعی با دیگر مزرعه داران و احتمالا تشکیل تعاونی برای رسیدن به بازارهای بزرگ تر مفید است.

بازار یابی فراورده های گوشتی:

مشکل گوشت این است که در حالت تازه یک فرآورده فاسد شدنی است. گوشت شترمرغ باید هر چه سریعتر به فروش برسد و درصورتی که در خلا بسته بندی شود دوره نگهداری آن 21 روز است. در صورت انجماد گوشت را تا یک سال می توان نگهداری کرد.

بازار یابی پوست شترمرغ:

پوست ها باید در درجه حرارت 4تا 10 درجه سانتی گراد نگهداری شده وهیچ گاه منجمد نشوند. تقاضای بازار برای پوست پاهای بزرگ از قسمت زانو تا نوک پا است. اکثر تعاونی ها با دباغی پوست وفروش آن درآمد بیشتری کسب می کنند.

بازاریابی پر شترمرغ:

پتانسیل پنهانی برای بازاریابی پر شترمرغ وجود دارد. همچنان که راز های تمیز کردن ورنگ آمیزی پرهای شترمرغ آشکار نشده است. از پرهای شترمرغ می توان برای انواع مختلف تزئین نظیر تزئینات گیاهی, طراحی داخلی, لباس های محلی وکلاه استفاده کرد یا آن را به محصولاتی نظیر بوآ وجاروی پر تبدیل کرد. پر شترمرغ خاصیت آنتی استاتیک دارد که آن را برای صنعت نقاشی اتومبیل ایده آل می سازد آما کمتر کسی به چنین بازاری راه پیدا می کند. همچنین انواع مختلفی از پر وجود دارد. بهترین نوع, پرهای سفید طویل نر است اما برای سایر پرها نظیر پر دم تقاضا وجود دارد. شاید این منبع درآمدی نباشد که در براورد فروش اولیه روی آن حساب باز کنید , باید محلی برای فروش پر در نظر داشته باشید.

بازار یابی پوست تخم شترمرغ:

در روز 14 تخم ها را از نظر باروری امتحان کنید تخم های غیر بارورحذف می شوند می توان محتویات این تخم ها را با ایجاد یک سوراخ کوچک در انتهایشان خالی کرد وداخل آن را ضد عفونی کرد. این پوسته های خالی تمیز وسفید رنگ نیز دارای ارزش هستند. جالب است که بسیاری از مردم آن ها را صرفا به عنوان وسیله تزیئنی در خانه نگهداری می کنند. برخی از افراد آن ها را رنگ آمیزی کرده وبه عنوان یاد بودهای مزرعه به فروش می رسانند. همچنین برخی از مردم از کنده کاری بر روی تخم ها وسایلی نظیر لوازم زینتی, لامپ یا ظرف های ساده می سازند. همچنین بهتر است در ابتدا بر روی این منبع از درآمد حساب نکنید اما باید بدانید که فراورده قابل فروش دارید.

روغن شتر مرغ:

در3000 سال قبل در فرهنگ های مصری, رومی وآفریقایی از روغن شتر مرغ به عنوان یک ماده آرایشی ونیز برای درمان درد و روماتیسم استفاده می شد. مستندات تارخی راجع به روغن شترمرغ به زمان های خیلی قدیم یعنی قرن اول پس از میلاد بر میگردد وبه استفاده گسترده از روغن برای درمان زخم, سوختگی ها, ناراحتی های پوستی, خسکی پوست ومو وبسیاری موارد دیگراشاره می کند. پلینی فیلسوف رومی قرن اول پس از میلاد مطالب زیادی درباره فواید استفاده از روغن شترمرغ گفته است. امروزه ما میدانیم که روغن شترمرغ حاوی اسیدهای چرب ضروری امگا6وامگا9است. اسید های چرب ضروری به حفظ سلات غشاهای سلول کمک کرده, استفاده از مواد مغذی را بهبود می بخشد ومتابولیسم سلولی را موجب شده وکنترل میکند. آن ها مواد خامی را که به کنترل فشار خون, لخته شدن آن, آماس, درجه حرارت بدن وسایر اعمال بدن کمک می کنند فراهم می نمایند. امگا6 وامگا9 هر دو مرطوب کننده وحالت دهنده پوست هستند.