سفارش تبلیغ
صبا ویژن
بارالها ! ترس از کیفر موعود را روزی ما گردان ...و ما را نزد خود، از توبه کارانی قرار ده که محبّتت را بر آنان مقرّر داشتی و بازگشتشان را به فرمانبری ات پذیرفتی، ای عادل ترین عادلان! [امام سجّاد علیه السلام]
پرورش شتر مرغ
 
 RSS |خانه |ارتباط با من| درباره من|پارسی بلاگ
»» نگرشی مجدد به شتر مرغ

همانگونه که همگی مطلع هستیم از ابتدای خلقت بشر علی رغم افزایش مداوم جمعیت ، منابع تامین کننده احتیاجات همواره ثابت بوده و طی سالیان ، تنها راهها و روش های بهره برداری از این منابع تغییر کرده اند یعنی در طی سالهای گذشته بشر با استفاده از روشهای نوین علمی اقدام به تجهیز و به تبع آن افزایش میزان بهره برداری از این منابع نموده است . که البته در پاره ای از موارد به کارگیری برخی از این روشها به دلیل ناهمگونی با سیستم طبیعی و عدم تحقیقات کافی روی اثرات دراز مدت آنها پیش از استفاده وسیع ، منجر به وارد آمدن خسارات غیر قابل جبرانی به اکو سیستمهای مناطق مورد اجرا گردیده است . که از این میان می توان به تکثیر و پرورش گونه هایی از از آبزیان غیر بومی در آبهای شمالی ایران بدون توجه به اثراتی که در دراز مدت بر روی گونه های غیر بومی خواهند داشت و یا استفاده از سم د.د.ت و پیامد های ناشی از آن اشاره کرد . با توجه به مطالب ذکر شده اهمیت استفاده از روشهای علمی نوین و کارآمدی که همراه با افزایش میزان بهره‌وری و تولید، دارای بیشترین سازگاری با محیط و عوامل طبیعی، و خصوصاً شرایط بومی و ویژگیهای اکوسیستم هر منطقه بوده و کمترین زیانها و تغییرات را در پی داشته‌باشد به خوبی آشکار می‌گردد. در حقیقت باید گفت طی چند سال اخیر و همزمان با رشد و توسعه صنعت پرورش شترمرغ در سراسر دنیا شاهد بوجود آمدن انجمنها و موسساتی هستیم که برای حفظ، رشد، ارتقاء و تامین بازار فروش در تلاش اند و از این رو این انجمنها بعنوان یک عنصر اصلی در رشد اقتصادی این صنعت محسوب می گردند. متعاقب این تحولات و انجام تحقیقات بیشتر بر روی محصولات تولیدی این پرنده و نتیجتاً دستیابی به فاکتورهای مهمی که باعث افزایش رتبه محصولات این پرنده نظیر گوشت، پوست و … در مقایسه با سایر دامها می گردند و در نتیجه افزایش روز افزون تقاضا در بازارهای جهانی بسیاری از افرادی که تا پیش از این آینده این صنعت را مطلوب ندانسته و در آن شرکت نمی کردند هم اکنون به این نتیجه رسیده اند که تحولات محیطی به سرعت در حال رخ دادن بوده و بسیاری از این تحولات مثبت نشان دهنده ارتقا صنعت پرورش شترمرغ به جایگاه یک صنعت بسیار مفید، اشتغال زا و سود آور می باشند، لذا کم کم شاهد آن هستیم که حجم سرمایه گذاری در این صنعت در حال افزایش بوده و ما شاهد رشد روز افزون تعداد مزارع در سطح جهان می باشیم .

گسترش صنعت پرورش شترمرغ از آفریقای جنوبی به سایر نقاط جهان نشان داد که توسعه این صنعت از سطوح پایین آغاز و باعث ایجاد بازارهای جدید و تولیدات بیشتر گردیده است. اگر تا چند دهه گذشته ارزش این پرنده بیشتر معطوف به پر و جنبه های تزئینی آن می گردید امروزه و با توجه به افزایش سطح دانش عمومی و تخصصی در مورد محصولات گوناگون این پرنده تولیدکنندگان و مصرف کنندگان توجه ویژه ای به شترمرغ بعنوان تولیدکننده گوشت قرمز با کیفیت بالا و متضمن سلامتی مصرف کنندگان معطوف داشته اند که با توجه به خواص ویژه غذایی خود و نداشتن مشکلات سایر دامها می تواند نقش به سزایی را در تولید گوشت قرمز سالم و کاملاً مطمئن جهت تامین نیازهای غذایی مردم جهان بعهده گیرد.

البته لازم به ذکر است که بعلت جوان بودن این صنعت اطلاعات زیادی در خصوص نحوه نگهداری و پرورش آن در دسترس نمی باشد در حالیکه بایستی این صنعت را از جهات بسیاری مانند پرورش و تولید و جنبه های ژنتیکی و اصلاح نژادی، رفتارشناسی، تجهیزات مورد نیاز و … مورد بررسی قرار داده و کمبودهای آنرا توسط تحقیقات علمی انجام گرفته برطرف نمود تا بدین ترتیب شاهد برطرف شدن مشکلات موجود و ارائه تکنیکهای پرورشی کار آمد باشیم تا بتوان بدنبال آن به بیشترین میزان برگشت سرمایه و کمترین ریسک سرمایه گذاری دست یابیم که این امر نیازمند وجود ارتباطات و روابط گسترده پرورش دهندگان با یکدیگر و با انجمنهای علمی تحقیقاتی بازرگانی می باشد . با توجه به مطالب ذکر شده اهمیت استفاده از روشهای علمی نوین و کارآمدی که همراه با افزایش میزان بهره‌وری و تولید، دارای بیشترین سازگاری با محیط و عوامل طبیعی، و خصوصاً شرایط بومی و ویژگیهای اکوسیستم هر منطقه بوده و کمترین زیانها و تغییرات را در پی داشته‌باشد به خوبی آشکار می‌گردد

با توجه به اینکه کشور ما در بخش کشاورزی و دامپروری از ظرفیتهای عظیم و ویژه‌ای برخوردار می‌باشد، سرمایه‌گذاری در این بخش می‌تواند علاوه بر تامین غذا و قطع وابستگی از واردات منابع پروتئینی مورد نیاز کشور از جهت اشتغال‌زایی نیز مورد توجه قرار گیرد و با ایجاد فرصتهای جدید شغلی گام مهمی را در تامین آینده جوانان ایفا کند.

شترمرغ ها از بسیاری جهات گونه ای منحصر بفرد بشمار می آیند و همین امر باعث گردیده تا در سالهای اخیر توجهات زیادی معطوف آن گردد .

به طور مثال تخم آن در مقایسه با تخم سایر پندگان بزرگترین تخم بوده و می تواند وزنی معادل ۱ یا ۲ کیلوگرم داشته باشد اما در مقایسه با جثه پرنده ، شترمرغ دارای کوچکترین تخم در میان پرندگان می باشد . شترمرغ بزرگترین پرنده زنده روی زمین می باشد که می تواند به بلندایی در حدود ۵/۲ متر و وزنی معادل ۱۵۰ کیلوگرم دست یابد .

ostrich

این پرنده بومی آفریقا بوده و از این کشور به سایر نقاط جهان راه پیدا کرده است شترمرغهای اهلی شده در ۱۴-۱۲ ماهگی به بلوغ جسمی و در ۳-۲ سالگی به بلوغ جنسی می رسند و در این میان سن بلوغ جنسی ماده ۶ ماه زودتر از جنس نر خواهد بود . در این هنگام بلندای بدن در نرها ۹-۶ فوت و در ماده ها ۶.۵-۵.۵ فوت خواهد رسید ضمن اینکه ضمن اینکه شترمرغهای نر بالغ بطور عمده دارای پرهای سیاه رنگ سطح بدن و پرهای سفید رنگ در ناحیه زیر پرها و دم می باشد در حالیکه شترمرغ ماده قهوه ای یا خاکستری روشن بوده و در زیر ناحیه پر و دم دارای پرهایی به رنگ خاکستری روشن تا سفید می باشند.

جوجه های شترمرغ در هر ماه حدود ۱۰ اینچ رشد می کنند و در ۱۲ ماهگی به قدی معادل ۲ متر و وزنی در حدود ۱۱۰-۹۰ کیلو دست پیدا می کنند. در حالیکه جوجه های جوان دارای رگه هایی به رنگ قهوه ای ، زرد و نارنجی و کرم هستند نیمچه های جوان شباهت بسیاری به شترمرغ های ماده دارند. وجود پاهای بلند و گردنی افراشته باعث گردیده تا این پرنده دارای چشمانی درشت و استثنائی باشد که در جلوی سر بطور مجزا از هم قرار گرفته اند. ضمناً گوشهای این پرنده نیز در قسمت عقب سر واقع شده است .

ناتوانی این پرنده در پرواز باعث می شود که شترمرغ بیشتر وقتش را به راه رفتن در محیط زندگی اش پرداخته و حتی در هنگام ترسیدن با سرعتی معادل ۷۰-۶۰ کیلومتر شروع به دویدن نماید و برای اینکار سهم بالایی از انرژی مورد نیازش را در تاندونهای خود ذخیره سازی می کند. از لحاظ آناتومی پا، این پرنده در مقایسه با سایر طیور منحصر به فرد بوده و تنها پرنده ای در جهان است که دارای دو انگشت از چهار انگشت اصلی می باشد که آنها را انگشتهای سوم و چهارم می نامند و این مشخصه باعث تمایز شترمرغ ها از سایر سینه پهنان که سه انگشت دارند (به استثنای کیوی که ۴ انگشت دارد )می شود .

بالهای شترمرغ چندان توسعه یافته نبوده و استخوان جناغ سینه آنها قوس دار و فاقد Keel می باشد البته با وجود ناتوانی در پرواز ساختار استخوانهای بال و وجود کیسه های هوایی و مجاری هوا در استخوانها این نظریه مطرح می شود که شترمرغ دارای اجدادی با قدرت پرواز بوده است .

رده بندی شترمرغ ها و نژاد های موجود

شترمرغ یا Camel bird که به خاطر شباهتش با شتر به این نام خوانده می شود در سال ۱۷۵۸ توسط لینه با نام علمی Struthiocamdus با پایه نام لاتین و یونانی Stutho camelus نامگذاری شد . این جانور به طبقه پرندگان تعلق داشته و یکی از پنج راسته متعلق به راسته سینه پهنان (Ratitae or palaeognathae) محسوب می شوند . مشخصه اصلی آنها عدم قدرت پرواز بعلت دژ نر سانس یا فقدان کامل تاج سینه (carina) می باشد که ویژگی اخیر علت اطلاق Ratites به آنها شده است زیرا در ربان لاتین به کشتی فاقد لبه زیرین یا کلک Ratites می گویند .

راسته سینه پهنان شامل ۵ راسته زیر است :

۱. شترمرغها Stru thionitirms

۲. ری آ Rhea

۳. کاسوواری Casuari formes

۴. کیوی ها Kiwis

۵. تیناموس Tinamous

- شترمرغها در زیر راسته استروتیونی فرم ها ، خانواده استروتیونیده (stru hionidae) جنس استروتیو (struthio) و گونه استروتیو کاملوس (S. camelus) قرار می گیرند .

استروتیو کاملوس شامل زیرگونه با نژاد های زیر است :

۱. استروتیو کاملوس استرالیس متعلق به آفریقای جنوبی S.C.oustralis

۲. استریوتیو کاملوس S.C.camelus که در طی قرن بیستم در آفریقای شمالی در معرض شکار و انقراض قرار گرفت .

۳. استروتیو کاملوس ماسائیکوس S.C.massaicus

۴. استروتیو کاملوس مولیبدو فانس S.C.molybdo phanes

۵. استروتیو کاملوس سیر یاکوس S.C.syriacus

زیرگونه های سیریاکوس که در بیابانهای سوریه و عربستان می زیسته اند بعلت شکار بی رویه در سال ۱۹۴۱ منقرض شده اند .

زیرگونه مولیبدوفانس متمایزترین و مشخص ترین زیرگونه بوده و برای پرورش و تولید از این زیرگونه استفاده بسیاری می شود .

برای اهداف تجاری عموماٌ از اصطلاحاتی نظیر گردن آبی ، قرمز و گردن سیاه استفاده می شود .

گردن قرمزها به زیرگونه های کاملوس و ماسائیکوس تعلق دارند و اکثر زیرگونه های ماسائیکوس به آمریکا صادر شده اند و در نتیجه قسمت اعظم شترمرغهای این کشور را گردن قرمزها تشکیل می دهند .

گردن آبی ها شامل زیرگونه های مولیبدوفانس و استرالیبس می گردند .

شترمرغهای گردن سیاه که امروزه دارای بیشترین جمعیت در میان شترمرغهای پرورشی هستند نتیجه تلاقی زیرگونه های استروتیوکاملوس و استروتیو کاملوس استرالیس می باشند . این پرنده دارای قامتی کوچک ، ساختاری خوب و توسعه یافته و پرهایی با کیفیت استثنایی می باشند که به علت زود اهلی شدن و سادگی پرورش مورد توجه قرار گرفته اند .

طی چند سال گذشته مزرعه داران سعی نموده اند تا با گرفتن هیبریدهایی از گردن سیاه ، قرمز و آبی به پرندگانی با قابلیتهای بالای تولیدی دست پیدا نمایند .

در هنگام تهیه و خرید پرندگان مادر بایستی بدین نکته توجه کافی داشت که علاوه بر انتخاب نژادی مناسب و سازگار با محیط پرورشی در انتخاب مزرعه مادر تولیدکننده نیز توجه کافی مبذول گردد تا با خرید پرندگانی با قابلیتهای بالای ژنتیکی و ژنوتیپ برتر دارای گله ای خوب و مناسب از لحاظ کمیت و کیفیت تولید و بازدهی مناسب گردند.

انواع مدیریت

به طور کلی سه سیستم مدیریت در شترمرغ وجود دارد که عبارتند از :

الف - سیستم بسته یا متمرکز entensive

ب- نیمه بسته یا نیمه متمرکز semi intensive

ج- باز یا غیرمتمرکز intensive

در سیستم های بسته شترمرغ ها در فضایی محدود نگهداری و با غذای آماده تغذیه می گردند اما در سیستم های باز پرندگان در مراتع وسیع آزادانه پرورش می یابند. سیستم نیمه بسته که تلفیقی از دو سیستم فوق می باشد در شرایط صنعتی کار آمدتر بوده و با استقبال بیشتری از سوی پرورش دهندگان مواجه است.

البته بایستی دقت داشت که انتخاب نوع سیستم بستگی تام به شرایط موجود از قبیل: آب و هوا، اقلیم امکانات بالقوه و بالفعل، میزان سرمایه گذاری، تعداد پرندگان و … خواهد داشت . به طور مثال در آفریقا به دلیل وجود مراتع گسترده و حالت نیمه سنتی سیستم اعمالی به صورت باز و در اروپا به دلیل محدودیت زمین سیستم بسته می باشد.

بایستی توجه داشت که صرفنظر از نوع سیستم اعمالی در تمامی مزارع هدف تولید گوشت و چرم و سایر محصولات این پرنده می باشد لذا در هر مزرعه تعدادی پرنده بعنوان پرندگان مادر جهت تولید تخم نگهداری شده و از جوجه های بدست آمده از این پرندگان جهت پرورش تا سن کشتار (۱۴-۹ ماهگی) و استحصال گوشت و پوست و … استفاده می گردد.

در ایران بدلیل نوع خاص آب و هوایی شرایط موجود سیستمهای مدیریتی نیمه بسته دارای اقبال بیشتری می باشند. به طور کلی در این سیستم ها فضاهایی جهت سایبان و پناهگاه، محلهای تخمگذاری محل تغذیه و گردشگاه هایی ویژه جهت پرندگان در نظر گرفته می شود.

در هر صورت و صرفنظر از نوع مدیریت اعمال شده در هر مزرعه بایستی توجه داشت که جهت بازدهی بیشتر و افزایش بهره وری نیروی انسانی شاغل در مزرعه، تقسیم کار و مسئولیتها به گونه ای انجام گیرد که علاوه بر مشخص بودن حدود وظائف و مسئولیتهای هر شخص کمترین تداخل را در امور افراد مختلف با یکدیگر شاهد باشیم .

در یک مدیریت پویا و موفق حدود مسئولیتها و اختیارات هر شخص کاملاً معین بوده و از تداخل وظائف افراد به خوبی جلوگیری می گردد علاوه بر اینکه ایجاد یک فضای صمیمی و دوستانه که هر شخص را مجاز به ابراز عقیده و ارائه راه کار جهت حل مشکلات احتمالی موجود می نماید موجب بروز جوی صمیمانه و حالت پویا در سیستم خواهد بود. بدیهی که در این حالت در صورت وجود هرگونه مشکل احتمالی امکان یافتن راه حلی مطمئن و سریع بسیارراحتتر خواهد بود و با وجود تقسیم وظائف و روشنی حدود اختیارات و وظائف می توان از بروز مشکلات جدی اجتناب نمود .

انتخاب و خرید گله مادر

صرفنظر از نوع روش انتخابی جهت شروع یک پروژه مهمترین گام جهت آغاز کاری موفق تهیه پرندگانی مناسب با ذخائر ژنتیکی مطلوب جهت تشکیل گلة مادر می باشد. انتخاب یک گلة مادر به عوامل مختلفی از قبیل: نوع آب و هوای منطقه، میزان زمین و تاسیسات موجود، هدف تولید و نوع و میزان سرمایه گذاری بستگی دارد.

بطوریکه هنگام تهیه پرندگان بایستی دقت داشت که شرایط اقلیمی مزرعه مبداء و مقصد تا حد امکان بیشترین تشابه را به یکدیگر داشته باشند که این امر مطمئناً تاثیر مطلوب تری را در سازگاری سریعتر پرنده با محیط جدید خواهد داشت از طرف دیگر تاسیس مزرعه تنها تولید تجاری گوشت و پوست و سایر محصولات را بعنوان هدف اصلی در نظر بگیریم پرندگانی مناسب خواهند بود که دارای توانایی های بیشتر در تولید می باشند اما اگر هدف اصلاح نژاد و تولید پرندگان اصلاح شده با ذخایر ژنتیکی بالا جهت فروش به مزارع مادر می باشد بایستی پرندگانی مد نظر قرار گیرند که دارای شناسنامة ژنتیکی کاملاً مشخص و توانایی های ژنتیکی بالا باشند بایستی مد نظر داشت که در حالت اول کمیت و کیفیت تولید مورد نظر بوده و سعی مزرعه دار همواره بر آن است تا علاوه بر تولید بیشتر کیفیت مطلوب تر نیز حاصل آید اما در حالت دوم بیشترین توجه بر روی کیفیت پرندگان تولیدی متمرکز می باشد و در این مزارع سعی بر آن است تا پرندگان تولیدی از لحاظ ژنتیکی و نژادی دارای برترین خصوصیات باشند و بتوانند این خصوصیات را به نسلهای بعدی خود انتقال دهند.از طرف دیگر میزان سرمایه گذاری اولیه نیز تاثیر مستقیمی بر روی انتخاب متد اولیه خواهد داشت.

به طور کل جهت شروع یک پروژه سه راه مد نظر می باشد:

۱) خرید تخم نطفه دار و جوجه کشی

۲) خرید جوجه در سنین مختلف

۳) خرید پرندگان مولد

مورد نخست علی رغم نیار به سرمایه اولیه کمتر دارای خطرات بیشتری خصوصاً برای کسانی که آشنایی کافی به مسائل جوجه کشی و پرورش جوجه ندارند خواهد بود و لذا تنها در مواردی پیشنهاد می گردد که شخص سرمایه گذار دارای تخصص و تجربه کافی در این زمینه باشد و یا از گروه مشاور متخصص و معتمد استفاده نماید. ضمن اینکه میزان خواب سرمایه در این حالت بیش از دو سال خواهد بود.

روش دوم خرید جوجه های تعیین جنسیت شده در سنین چهار هفتگی به بالا خواهد بود . در این روش علی رغم هزینه بیشتر نسبت به روش اول مشکلات کمتری در انتظار مزرعه دار خواهد بود زیرا شترمرغ های دو ماهه به بالا دارای مقاومت بیشتری در مقابل شرایط نامساعد محیطی بوده و نگهداری آنها نیاز به تجربة کمتری نسبت به تخم و جوجه های جوان تر دارد لیکن در این روش نیز زمان تولید با توجه به سن پرنده خریداری شده از شش ماه ( در صورت خرید پرندگان پیش مولد ۵/۱ ساله ) تا دو سال متغیر خواهد بود.

سومین روش خرید پرندگان مولد بالغ می باشد که این امر مستلزم صرف هزینه اولیه بالایی خواهد بود اما به تولید کننده این امکان را می دهد که فوراً شروع به تولید نماید.

با توجه به موارد ذکر شده پیشنهاد ما این است که جهت شروع در صورت امکان ترکیبی از هر سه روش گفته شده بکار گرفته شود تا علاوه بر کاهش فشار مالی وارد بر سیستم ناشی از انتخاب روش سوم ریسک و خطرات احتمالی در روش اول را نیز نداشته باشیم ضمن اینکه با اتخاذ این روش ترکیبی مدت انتظار جهت شروع تولید نیز بسیار کمتر از حالت دوم خواهد بود.

در هر حال و بدون توجه به نوع سیستم انتخابی، سرمایه گذاران بایستی توجه داشته باشند که در هنگام شروع از خرید پرندگانی که دارای مراتب خویشاوندی بالا و پتانسیل ژنتیکی پائینی هستند خودداری نمایند و خرید از مزارع معتبری را که ضمانتهای کافی و مستند را ارائه می دهند در اولویت قرار دهند و بدین نکته توجه داشته باشند که صرفه جویی در این زمان و خرید پرندگان ارزان قیمت و بی کیفیت ضررهای غیر قابل جبرانی را در آینده در پی خواهد داشت.



نویسنده متن فوق: » محمد رضا زارع ( یکشنبه 86/3/20 :: ساعت 11:0 صبح )
»» لیست کل یادداشت های این وبلاگ

آشنایی با آنزیم فیتاز
باکترویسین و باکتریوفاژ جایگزین آنتی بیوتیک ها می شوند
اسیدی فایر در تغذیه طیور
بتائین چیست
وظایف ویتامین C در طیور
آنتی بیوتیک به عنوان محرک رشد در طیور
پری بیوتیک چیست
مصرف گوشت شترمرغ برای افراد دچار فشارخون مفید است
ال کارنیتین چیست
[عناوین آرشیوشده]

>> بازدید امروز: 4
>> بازدید دیروز: 11
>> مجموع بازدیدها: 1235518
» درباره وبلاگ من

پرورش شتر مرغ

» پیوندهای روزانه

فروشگاه فرافر [16]
روغن قلم شتر مرغ [3]
روغن صورت شتر مرغ [2]
فروشگاه محصولات شتر مرغ [5]
جزوه آموزشی پرورش شتر مرغ در 405 صفحه [3361]
انواع طرحهای شتر مرغ [2071]
علوم دامی [730]
اطلاعات علمی شتر مرغ [3377]
پرورش شتر مرغ [3751]
بانک اطلاعاتی شتر مرغ [4057]
موسسه شتر مرغ کانادا [1817]
پوست تخم شتر مرغ [1560]
شرکت آتی نگر [402]
موسسه تحقیقاتی شتر مرغ [1511]
ostrich farm [429]
[آرشیو(55)]

» فهرست موضوعی یادداشت ها
پرورش شتر مرغ[16] . تغذیه[2] . ( یونجه[2] . ، سویا[2] . ، مکملهای معدنی[2] . جو[2] . جوجه[2] . درباره[2] . ذرت[2] . علوفه[2] . شترمرغ[2] . مولد[2] . و شبدر ) و کنستانتره[2] . ویتامینه[2] . ضد عفونی . فرمالین . فضای لازم برای شتر مرغ . کشتار شتر مرغ . گوشت شتر مرغ . سن یک سالگی . شتر مرغ . حاصل از کشتار . درآمد . بازگشت سرمایه . بررسی مقایسه ای در تولید تخم ،وضعیت نطفه داری، جوجه کشی و هچ . پرمنگنات . تمیز کردن جایگاه . جدول براورد سود وزیان طرح: . تاسیسات پرورشی جوجه ها . تاسیسات جوجه کشی: .
» آرشیو مطالب
kave1
kave2
kave3
kave4
kave5
kave6
kave7
kave8
فروردین 87
شهریور 87
اسفند 87
فروردین 88
دی 93
آذر 89

» لوگوی وبلاگ


» لینک دوستان
سه قدم مانده به....
کسب و کار ودر امد اینترنتی
فروشگاه طرح و نقشه شتر مرغ
دهیاری روستای هرفته

» صفحات اختصاصی
نرم افزار جامع مدیریت گاوداری

» لوگوی لینک دوستان


» وضعیت من در یاهو
یــــاهـو


» طراح قالب