بتائین چیست ؟ آیا افزودن بتائین به جیره طیور، خطر بروز کبد چرب را کاهش میدهد؟ قبل از هر چیز باید گفت که بتائین Betaine یک ماده مغذی کاربردی در تغذیه طیور می باشد. پیش از این بتائین به صورت بتائین آنهیدروس، از چغندر قند استحصال می شد. اما در حال حاضر میتوان آن را به شکل بتائین هیدروکلراید نیز سنتز کرد. در ادامه مبحث بتائین چیست سوالات زیر را مطرح می کنیم :
ساختار شیمایی بتائین Betaine چگونه است ؟ بتائین آنهیدروس به شکل تری متیل گلایسین می باشد. یعنی در ساختار آن سه گروه متیل یا CH3 و اسید آمینه گلایسین وجود دارد. حضور همین گروه های متیل است که به این ماده اهمیت ویژه ای داده است. از سوی دیگر چون در ساختار بتائین اسید آمینه گلایسن وجود دارد در نتیجه این مولکول ساختار دو قطبی دارد. یعنی هم دارای بار مثبت بوده و هم دارای بار منفی است. به چنین مولکول های زویترون zwitterion می گویند. zwitterion یک واژه آلمانی بوده و به معنای هر دو می باشد. در شکل زیر میتوانید بارهای مثبت و منفی و همچنین گروه های متیل (H3c) را مشاهده کنید.
بتائین در کدام مواد خوراکی یافت می شود؟ بتائین به مقدار زیادی در بی مهرگان دریایی و چغندر قند یافت می شود. همچنین گندم، محصولات جانبی گندم و یونجه حاوی بتائین می باشد. منبع خوراکی مرسوم برای بتائین چغندر قند و محصولات جانبی استحصال شده از آن مثل ملاس چقندر قند می باشد.
بتائین به چه صورتی به جیره حیوانات افزوده می شود؟ بتائین یک افزودنی خوراکی است. بتائین به صورت خالص نیز یافت می شود. اما به صورت بتائین آنهیدروس، بتائین مونو هیدارت و بتائین هیدروکلراید به حیره حیوانات افزوده میشود
اهمیت گروه های متیل در بدن پرندگان چیست ؟ متاسفانه پرندگان نمیتواند گروه های متیل را خودشان بسازند. بنابراین باید این گروه ها را از طریق منابع خوراکی تهیه کنند. متیونین، کولین و بتائین از جمله موادی هستند که توانایی متیل دهندگی را دارند.
به طور کلی بتائین در کدام بافت ها و واکنش های بیوشیمایی نقش بازی می کند؟ به طور کلی بتائین در بافت کبد، تکثیر سلولی، ساخت کارنیتین، متابولیسم هموسیستئین و متیونین نقش دارد.
مهمترین وظایف بتائین Betaine چیست ؟ اگر خاطرتان باشد در سطور بالا گفتیم که این ماده با ارزش دارای سه گروه متیل می باشد. بنابراین یکی از مهم ترین وظایف این ماده این است که میتواند گروه متیل خود را به سایر مواد آلی بدهد که به این عمل، شرکت کردن در واکنش های متیلاسیون می گویند. بنابراین بتائین در متابولیسم انرژی و پروتیین حیوانات و طیور نقش دارد. نقش مهم دیگر بتائین این است که در تنظیم فشار اسمزی درون سلولی نقش دارد. هر ماده ای که در متابولیسم انرژی و پروتین نقش داشته باشد میتواند در ضریب تبدیل نهایی گله نیر تاثیرگذار باشد. نکته جاالب دیگر این است که بتائین دارای سه گروه متیل می باشد و فقط یکی از این گروه ها میتواند در واکنش های متیلاسیون شرکت کند و گروه های متیل دیگر آن (دوتای باقیمانده ) در مسیر تبدیل بتائین به گلایسین اکسید می شوند.
طیور دقیقا به چه مقدار بتائین نیاز دارند؟ جواب دادن به این سوال سخت است. همان طور که گفتیم یکی از وظایف مهم یتائین انتقال و دادن گروه های متیل به سایر مواد می باشد. نکته دیگر این است که علاوه بر بتائین، متیونین و کولین نیز از دهنده های مهم گروه های متیل هستند. در نتیجه مقدار مورد نیاز به بتائین تحت تاثیر مقدار متیونین و کولین جیره و همچین درجه تنش اسموتیک وارد شده به روده طیور و سایر بافت ها می باشد.
آیا مصرف بتائین در استرس های گرمایی منجر به بهبود فعالیت آنزیم های درون سلولی می شود؟ جواب این سوال مثبت می باشد . بتائین میتواند باعث افزایش ابقای آب در درون سلول ها شود. از سوی دیگر میدانیم که فعالیت تمامی آنزیم های درون سلولی در یک محیط آبی صورت می گیرد. در نتیجه استفاده از بتائین در جیره میتواند باعث افزایش ابقای آب درون سلولی و بهبود فعالیت آنزیم های درون سلولی شود. در استرس گرمایی (تنش حرارتی) افزودن بتائین به جیره میتواند منجر به بهبود تولید تخم مرغ و ضخامت پوسته تخم مرغ شود. . ریو و همکاران (2002) گزارش کردند که استفاده از بتائین در جیره طیور گوشتی منجر به بهبود افزایش وزن آنها در شرایط استرس حرارتی شد. اما زولکیفی و همکاران (2004) نتایج آنها را مورد تایید قرار ندادند.
نتایج پژوهش ها در مورد تاثیر بتائین در طیور چگونه بوده است ؟ نتایج پژوهش ها در مورد تاثیر بتائین در طیور متفاوت بوده است. افزودن بتائین به جیره طیور و سایر حیوانات تک معده ای ممکن است که بر روی کارایی و بازده طیور و همچنین کیفیت لاشه تاثیر گذار باشد. در برخی از پژوهش ها افزودن بتائین به جیره طیور منجر به بهبود افزایش وزن و ضریب تبدیل طیور شده است. هرچند که در برخی از پژوهش ها بتائین تاثیر مثبتی را از خود بر جای نگذاشته است. افزودن بتائین به جیره طیور ممکن است منجر به کاهش چربی شکمی و افزایش وزن عضله سینه طیور شود.
چگونه افزودن بتائین به جیره طیور منجر به بهبود کیفیت لاشه می شود؟ آیا افزودن بتائین به جیره طیور می تواند برای مصرف کننده نهایی (انسان) مفید باشد؟ بتائین از دو طریق میتواند منجر به کاهش چربی لاشه و تولید گوشت لخم (گوشت کم چرب) شود و تولید گوشت کم چرب برای مصرف کننده نهایی بسیار ارزشمند است: پژوهش ها نشان میدهند که متعاقب افزودن بتائین به جیره طیور، فعالیت آنزیم هایی که در تولید چربی نقش دارند (لیپوژنیک) کاهش می یابد. از سوی دیگر بتائین یک ماده متیل دهنده می شود. با حضور این ماده اسید آمینه مهمی مثل متیونین کمتر فعالیت متیل دهندگی را از خود نشان میدهد و در نتیجه این اسید آمینه ارزشمند صرف ساختن پروتیین و عضلات می شود.
آیا افزرودن بتائین به جیره طیور میتواند خطر بروز کبد چرب در پرندگان را کاهش بدهد؟ بلی، افزودن بتائین به جیره طیور میتواند خطر بروز کبد چرب را کاهش بدهد. همان طور که میدانید بتائین توانایی این را دارد که گروه های متیل خود را در واکنش های بیوشیمایی به اشتراک بگذارد. بنابراین بتائین میتواند متیل مورد نیاز برای سنتز لستین را فراهم کند . لستین در تسهیل نقل و انتقال چربی ها نقش دارد. از سوی دیگر افزودن بتائین به جیره طیور میتواند دسترسی پرنده به کولین را افزایش بدهد. چراکه با حضور بتائین، مقدار کمتری از کولین در واکنش های متیل دهندگی شرکت میکنند و درنتیجه بخشی از کولین صرف ساخت VLDL که یک نوع لیپوپروتین است می شود. لیپوپروتین مزبور در خارج کردن چربی ها از کبد نقش بسیار مهمی داشته و تولید مقدار مناسبی از VLDL خطر بروز کبد چرب را میکاهد. از سوی دیگر بتائین میتواند منجر بهبود ساخت کارنیتین و کراتین در کبد و عضلات شود. کارنیتین ماده ای است که در انتقال اسیدهای چرب بلند زنجیر به درون میتوکندری ها نقش دارد. با انتقال اسیدهای چرب بلند زنجیر به درون میتوکندری ها خطر بروز کبد چرب نیز کاهش می یابد. چراکه اسیدهای چرب در میتوکندری سوخته و تبدیل به انرژی می شوند. از سوی دیگر بتائین میتواند منجر به افزایش فعالیت آنزیم لیپاز شود که یک عامل کمکی دیگر در جلوگیری از بروز کبد چرب می باشد
آیا استفاده از بتائین در طیور مبتلا به کوکسیدیوز میتواند مفید باشد؟ بلی، بتائین ممکن است به صورت مستقیم و غیر مستقیم منجر به بهبود بازده حیوانات مبتلا به کوکسیدیوز شود. بتائین به صورت غیر مستقیم از ساختمان و عملکرد روده آسیب دیده (بوسیله ایمریاها) حمایت می کند . همچنین بتائین به صورت مستقیم میتواند رشد انگل های ایمریا (عامل کوکسیدیوز) را مهار کند.
سلول های بدن چگونه بتائین مورد نیاز خود را تامین می کنند ؟ دو منبع برای تامین بتائین درون سلولی وجود دارد که شامل بتائین موجود در جیره و دیگری سنتز بتائین از طریق کولین کلراید می باشد.
محل جذب بتائین کجاست؟ بتائین از طریق دوازدهه (دئودنوم ) جذب می شود. مطالعات بر روی انسان نشان میدهد که این ماده به سرعت از روده جذب می شود به طوری که 1 تا 2 ساعت پس از مصرف بتائین، مقدار این ماده آلی در سرم انسان به حداکثر مقدار خود می رسد. نکته جالب توجه این است که بیش از سه چهارم بتائین مصرف شده می تواند در درون سلول های روده باقی بمانند.
بتائین Betaine چگونه از بدن دفع می شود؟ این ماده از بدن دفع نمی شود بلکه در مسیرهای متابولیسی مصرف شده و بدین طریق از بدن زدوده می شود.
در مقاله بعدی سعی خواهیم کرد به این سوال اساسی پاسخ بدهیم که آیا میتوان بخشی از متیونین جیره را با بتائین Betaine جایگزین کرد یا نه ؟
